“Software defined vehicle” is één van de nieuwe modetermen in de autosector. Auto’s worden niet meer gebouwd op basis van een fraai getekend ontwerp, maar software en data vormen meer dan ooit de basis waarrond een auto gecreëerd wordt. De kans is groot dat de wagen die je in de voorbije vijf jaar hebt gekocht, meer weet over jou en jouw rijgedrag dan je denkt.
Natuurlijk: data is van goudwaarde voor de constructeurs en stelt hen in staat om een veiligere en comfortabelere beleving te creëren voor de bestuurder. Dan denken we bijvoorbeeld aan hoe je gps je dagelijks traject leert kennen en je navigatieroute al voor je klaarzet als je instapt. Maar ook gegevens over je rijgedrag worden opgeslagen, zoals hoe hard je remt of hoe snel je optrekt.
Autofabrikanten verkopen data zonder jouw medeweten
Niet alleen de constructeur is geïnteresseerd in die data. Je verzekeraar weet maar al te graag of jij af en toe te hard rijdt. En je werkgever is graag op de hoogte van waar je precies uithangt met zijn leasewagen. Uit een nieuw onderzoek van Consumer Reports blijkt dat zowat elke autofabrikant actief in de VS dit soort gegevens verzamelt en deelt met andere bedrijven.
En hier begint het schoentje te wringen… Het verzamelen, bewaren en delen van data is namelijk onderworpen aan strenge regels (zoals GDPR), om ervoor te zorgen dat de privacy van de bestuurder niet geschonden wordt. Het onderzoek laat zien dat het in praktijk allemaal niet zo transparant en veilig is als het zou moeten zijn.
Veel consumenten zijn zich bijvoorbeeld niet bewust van deze praktijken en geven onbedoeld toestemming door algemene voorwaarden te accepteren via een popup op het infotainmentscherm wanneer ze de wagen voor het eerst in gebruik nemen. Ook bij het installeren van smartphone apps die met de auto verbinden, worden zulke voorwaarden zonder nadenken weggeklikt en aldus aanvaard.
Recente incidenten tonen kwetsbaarheden
Dat constructeurs niet altijd op een goede manier omgaan met de data, bleek in januari nog. De Federal Trade Commission heeft General Motors toen berispt en verboden om vijf jaar lang rijgegevens te verkopen aan kredietagentschappen. Ook in Europa gebeuren er blunders op het vlak van privacy. Eind vorig jaar bracht de Duitse krant Der Spiegel aan het licht dat gegevens van 800.000 eigenaars van een EV van de Volkswagengroep onbeveiligd voor het rapen lagen op een Amazon-server. Eén van de grootste problemen is dat data op zo’n grote schaal verhandeld worden, dat de gegevens in handen komen van verschillende partijen (zoals appontwikkelaars en data brokers), waardoor het steeds moeilijker wordt om de veiligheid van die data te garanderen.
Wat kan jij als bezorgde bestuurder doen?
De wet voorziet dat je als bestuurder niet akkoord hoeft te gaan met het verzamelen en verkopen van je gegevens. Sommige merken voorzien een opt-out in de mobiele app van je wagen. Bij andere constructeurs moet je gaan graven in het infotainmentsysteem of ergens op een website een formulier invullen om je toestemming in te trekken. Voor een niet zo “tech-savvy” eigenaar is dat dikwijls een grote drempel. En dan moet hij zich eerst al bewust zijn van wat er allemaal gebeurt met zijn gevoelige gegevens, want dat is meestal niet eens het geval…
Er is dus nog veel werk aan de winkel voor de autobouwers, maar ook voor de regulerende overheden om hier orde op zaken te stellen en bestuurders bewust te maken van deze praktijken.