De angst om onderweg zonder stroom te vallen – beter bekend als “range anxiety” – blijft een van de grootste drempels om een elektrische auto te kopen. Wie toch de stap zet naar een elektrische wagen, vraagt zich vaak af hoe je zo snel mogelijk je auto weer kan opladen als de batterij leeg is. Is een laadpaal met hoog laadvermogen hiervoor nodig? En kan je elektrische installatie thuis dat wel aan?
AC of DC?
Laten we het eerst even hebben over dat “laadvermogen”. Dit is de hoeveelheid energie die je per tijdseenheid naar een batterij kan overbrengen. Hoe hoger het laadvermogen, hoe sneller je kunt laden.
Constructeurs pakken graag uit met hoge laadvermogens tot 300 kW en meer. Helaas zal je zo’n laadvermogens thuis nooit kunnen halen. Die zijn namelijk enkel mogelijk via gelijkstroom (DC), terwijl je elektrische installatie thuis werkt met wisselstroom (AC).
Een lager vermogen bij je thuis betekent dan ook dat je thuis niet extreem snel zal kunnen laden. Je precieze maximale laadsnelheid hangt af van de combinatie van drie factoren: je laadpaal, je wagen en de elektrische installatie.
Laadpaal
Thuislaadpalen zijn verkrijgbaar met vermogens van 3,7 kW, 7,4 kW, 11 kW en 22 kW. Hoe hoger het vermogen, hoe sneller je kunt laden… maar ook hoe hoger de kostprijs.
Wagen
De wisselstroom die thuis uit je stopcontact en laadpaal komt, wordt door een omvormer in de wagen (de “boordlader”) omgezet naar gelijkstroom. Enkel zo kan de elektriciteit opgeslagen worden in de batterij. Populaire elektrische wagens zoals de Volkswagen ID.4, Volvo EX40 en de Tesla Y hebben meestal een boordlader die maximaal 11 kW aankan.
Elektrische installatie
De standaard huishoudelijke aansluiting in oudere woningen is 1-fase met een vermogen van 9,2 kW. Nieuwe en gerenoveerde woningen beschikken meestal over een 3-fasige aansluiting. Eenvoudig gezegd kan je daarmee 3 keer meer vermogen bieden aan je laadpaal. Een 3-fasige aansluiting is bovendien noodzakelijk om een laadpaal van 11 kW of 22 kW te kunnen plaatsen.
Met wat we nu weten, kunnen we eigenlijk al besluiten dat een 22 kW laadpaal voor particulieren weinig zin heeft, omdat de boordlader van je wagen in de meeste gevallen maar 11 kW aankan.
Je aansluiting verzwaren
Je kan bij je netbeheerder een verzwaring van je elektrische aansluiting aanvragen, bijvoorbeeld van een 1-fasige naar een 3-fasige aansluiting. Zo’n aanpassing brengt natuurlijk kosten met zich mee. Voor een verzwaring betaal je al gauw enkele honderden euro’s, afhankelijk van hoe groot de upgrade is en of je bijvoorbeeld al over een digitale meter beschikt.
Laadsnelheden in praktijk
Maar is een laadpaal van 11 kW wel echt nodig voor de meeste gezinnen? Deze vraag kunnen we het best beantwoorden door te kijken naar een voorbeeld.
De gemiddelde Belg legt 39 km per dag af om naar zijn werk en terug te rijden. Laten we een aangepast scenario bekijken waarbij hij dagelijks het dubbele van deze afstand aflegt: 80 km, want de kinderen moeten naar hun hobby’s en jij moet naar de winkel. Daar bovenop zorgt de winterkou in onze simulatie voor een hoog gemiddeld verbruik van 24 kWh/100km.
Hoe lang doe je er dan over om dit dagelijks verbruik weer aan te vullen via elk type laadpaal?
- 1-fase met een laadpaal van 3,7 kW: 5,2 uur
- 1-fase met een laadpaal van 7,4 kW: 2,6 uur
- 3-fase met een laadpaal van 11 kW: 1,7 uur
- 3-fase met een laadpaal van 22 kW: 0,9 uur (als je wagen dit tenminste aankan)
Met de traagste laadpaal zal je je dagelijks verbruik op slechts een vijftal uurtjes weer aangevuld hebben. Wie zijn wagen tijdens de nacht kan opladen, heeft dus zeker genoeg vermogen met een laadpaal van 3,7 kW.
Opgepast voor het capaciteitstarief
Als we het over grootverbruikers hebben, dan kunnen we in Vlaanderen niet om het capaciteitstarief heen. Het capaciteitstarief is een distributienetkost, ingevoerd om hoog verbruik te spreiden over de tijd. De kost wordt berekend op basis van het piekvermogen dat je voor een langere tijd verbruikt. Urenlang laden aan een vermogen van pakweg 7,4 kW zal dus wegen op je elektriciteitsfactuur.
Daarnaast zijn er in huis vaak nog andere grote stroomverbruikers zoals een warmtepomp, droogkast of elektrische boiler. Die wil je natuurlijk blijven gebruiken als er een laadpaal bijkomt. Om piekbelasting te vermijden, kan je dus best laden op de momenten dat deze toestellen niet draaien.
Gelukkig zijn er oplossingen om het verbruik van je laadpaal te regelen. Zo bestaan er apps die geconnecteerd zijn met je laadpaal of wagen waarmee je het laadvermogen algemeen kan inperken of kan plannen volgens bv. het dag- en nachttarief of op basis van de opbrengst van je zonnepanelen. Een Dynamic Load Balancer verdeelt stroom dan weer op een slimme manier over alle toestellen in huis.
Conclusie
Het is dus belangrijk dat je weet welk type aansluiting je thuis hebt. Daarnaast moet je kijken naar je eigen noden: hoeveel kilometers rijd je per dag en hoeveel zal je dus dagelijks moeten bijladen. In praktijk zal dit voor de meeste mensen best meevallen en zal een verzwaring niet nodig zijn. Een upgrade kan echter interessant zijn als je andere grote verbruikers hebt of meer dan één elektrische wagen wilt laden.