Muggenzifters zullen wellicht opmerken dat de eerste XJR1300 pas in 1998 op de markt kwam, maar deze stevige roadster was nooit meer dan de opvolger van de XJR1200 uit 1995. Die baseerde zich destijds al op de superbikes van de late jaren zeventig en begin jaren tachtig. Jonger worden we er niet op, en Yamaha’s neo-retro-antwoord, de XJR, is nu eindelijk een echte klassieker geworden.

De Japanse viercilinder evolueerde sinds 1995 met kleine beetjes, maar nooit echt fundamenteel.

Discrete evolutie

Nog een terugblik: eind 1998 verscheen de 1300 met toegenomen cilinderinhoud ten opzichte van de XJR1200, van 1188 tot 1251 cc. Niet lang daarna verscheen de SP-versie, herkenbaar aan zijn Öhlins-schokdempers.

Een eerste grondige evolutie volgde in 2002 met een vier-in-een-uitlaat en grotere carburatoren, terwijl de velgen, de achterbrug en het zadel discreet evolueerden en zes kilogram extra in de schaal gooiden.

In 2007 ging de evolutie voort, en werden de carburatoren ingeruild voor een moderner injectiesysteem en een EXUP-klep in de uitlaat om aan de Euro3-normen te voldoen. De XJR ging jaar na jaar op datzelfde elan verder, om in de herfst van 2014 esthetisch afgestoft te worden.

Blik op de buitenkant

Yamaha ondernam een grootse operatie, “Yard Built” genaamd, om zijn klassiekers af te stoffen en terug in de schijnwerpers te plaatsen. Daarvoor surften ze mee op de trend van allerlei “customizers” die tegenwoordig deels de mode dicteren.

Missie geslaagd voor de grote viercilinder, die er voortaan wat meer als een caféracer uitziet, met een langere en kleinere tank, een zadel met de allures van een monozit, en geslaagde uitsparingen voor racenummers uit aluminium die de zware zijcovers vervangen. Een korter subframe, een kleinere koplamp en koplamphouders met racelook, en een zwarte uitlaat weten de XJR net genoeg te versieren. De samenwerking met grote namen uit de “customizing scene” zoals Wrenchmonkees, Deus Ex Machina of Keino, om er maar enkele te noemen, was zeker geen slechte zet.

Toch muggenziften

Ondanks alles toch enkele minpuntjes: de uitlaatpijp lijkt verhoudingsgewijs te lang en de plaathouder op onze testmotor (een optie uit de accessoirecatalogus, net als de geperforeerde lederen riem op de tank) niet overtuigend. De nummerplaat zonder het verlengstuk net onder het subframe monteren zou niet legaal zijn. Vandaar deze ongelukkige oplossing.

Op de technische fiche vinden we enkele verrassingen terug: hoewel het koppel doorheen de jaren genereus toenam, van 92 Nm bij de eerste XJR1200 uit 1995 tot 108,4 Nm bij het laatste modeljaar, bleef het vermogen ongewijzigd: 98 pk. En hoewel de brandstoftank er bijzonder racy uitziet, krijg je er niet meer dan 14,5 liter in. De oude slikte overigens 21 liter.

1251 cc rijplezier

Laat dat de pret niet drukken: deze XJR mag er zeker wezen, dus tank je gewoon iets vaker. Door de hertekende lijnen lijkt de XJR lager en minder imposant dan voordien. De vleiende afwerking, met gelikte details, slaat de spijker echter op de kop, net als de koplamphouders met caféracerlook.

Het grote viercilinderblok, zoals steeds geribbeld, doet met zijn luchtkoeling denken aan vervlogen tijden maar wordt weliswaar ondersteund door een oliekoeler. Ook het instrumentenpaneel blijft eenvoudig puur: analoge snelheidsmeter en toerenteller, en een minuscuul lcd-scherm met klok en tripcomputer. That’s all, folks! Desondanks is de Yamaha met zijn 240 kilogram geen pluimgewicht.

Gewonnen

Een druk op de startknop en de viercilinder slaat meteen aan. De koppeling en versnellingsbak werken boterzacht, en de XJR gaat er bij stationair toerental bijna meteen van door. Dankzij de regelmatige loop van de vier-in-lijn geraak je ook bij beperkte snelheden makkelijk vooruit. Spring je voorzichtig om met de gashendel, dan kun je zelfs 30 km/h rijden in vijfde versnelling. Ideaal in de stad, waar de Yamaha zich ondanks zijn afmetingen perfect thuis voelt.

Door de uitzonderlijk soepele motor is het plezierig en rustig rijden binnen de snelheidsbeperkingen (er zijn niet veel motoren waarbij je bij 50 km/h zo kunt blijven rijden). Toch reageert hij bij het minste verzoek krachtig, als een ijzeren hand in een zachte handschoen. Het toont nog maar eens dat een honderdtal paarden meer dan genoeg rijplezier op de baan kunnen bieden.

Een volwassen en tijdloze motor, geschikt voor elk gebruik, waardoor je zijn omvang en gewicht al snel door de vingers ziet. Er zijn beslist efficiëntere en scherpere motoren, maar er zijn er minder die dan het tijdloze plezier van het motorrijden kunnen oproepen. De afwezigheid van elektronische hulp (er is zelfs geen ABS, dus van de rest is al helemaal geen sprake) draagt daar zeker toe bij. Deze Yamaha weet je zeker voor zich te winnen.