Autonoom rijden is nog steeds een gevoelig onderwerp. Er zijn niet veel mensen die het zich kunnen inbeelden om hun wagen in de handen van een computer te leggen. Dat heeft vooral te maken met emoties en intuïtie. Het is tijd voor een rationele blik op de zaken.

Machines leren bij en worden beter van elke fout die ze maken. Mensen niet. 

Er is een simpele reden waarom auto’s bestuurd door een computer op een bepaald moment beter zullen worden: een machine zal één keer een fout maken, en daarna nooit meer. En daar kan je zeker van zijn. Veel mensen leren daarentegen nooit bij van hun fouten.

Beeld je in dat je bijna een ongeluk krijgt omdat je op je telefoon zat achter het stuur. De kans is groot dat je bij de eerste shock zweert het nooit meer te doen. Maar wees eerlijk: dat zal een week of twee duren, waarna je weer naar je smartphone grijpt onderweg. Omdat er iets heel dringends moet opgelost of gecommuniceerd worden. Verloopt het goed, dan wordt de drempel weer verlaagd. En zo wordt het al snel weer ‘normaal’. De menselijke leercurve is dus vrij vlak. In het geval van een machine, verbetert de kwaliteit van het rijden voortdurend in de loop van de tijd. Op een bepaald moment zal de leercurve van de machine die van de mens van onderaf kruisen. En misschien is dat al gebeurd, omdat...

Autonome voertuigen zijn statistisch gezien al vrij goed

Het Californische Department of Motor Vehicles (DMV) vraagt aan alle bedrijven die een vergunning hebben gekregen om geautomatiseerd rijden te testen in de staat om hun operationele data te delen. Deze gegevens worden jaarlijks geëvalueerd en vrijgegeven. Ze tonen de vooruitgang die autonoom rijden heeft gemaakt de laatste jaren. Een essentiële statistiek in deze context is de ‘afstand per uitschakeling’. Een uitschakeling is een gebeurtenis waarbij de autonome wagen de controle teruggeeft aan een menselijke veiligheidschauffeur of wanneer die menselijke chauffeur zelf de controle overneemt wanneer die denkt dat de wagen een fout aan het maken is. Dat kan gebeuren wanneer de wagen niet zeker is wat hij moet doen of als hij een situatie verkeerd interpreteert. 

De statistieken voor 2022 tonen aan dat Cruise, het bedrijf voor autonoom rijden, erin is geslaagd om zijn zelfrijdende auto’s 154.000 km te laten rijden zonder een uitschakeling. Dat betekent dat de zelfrijdende wagens van Cruise ongeveer 100 keer zelfstandig van de Deense hoofdstad Kopenhagen tot in het Italiaanse Bologna kunnen rijden zonder enige menselijke interventie, laat staan een ongeval of schade aangericht aan het publiek. En dat terwijl de wagens van Cruise in het drukke stadsverkeer van het centrum van San Francisco rijden.

Het trolleyprobleem

In de context van autonome voertuigen, gaat de discussie vaak over dilemma’s, bijvoorbeeld wanneer de bestuurder enkel kan kiezen tussen het omverrijden van persoon A of persoon B. Er wordt meestal uitgebreid besproken hoe de computer zal beslissen, of dit ethisch verantwoord is of niet en wie de code daarvan zal schrijven. Tegelijkertijd vertrouwen we die belangrijke beslissing elke dag zonder problemen toe aan elke willekeurige chauffeur op straat, zonder te weten wie ze zijn, welke waarden ze hebben, hoe goed ze kunnen rijden, wat er op dat moment door hun hoofd gaat en in welke emotionele en fysieke staat ze zijn. Dit is eigenlijk irrationeel. Een computer zal niet afhankelijk zijn van emotionele stress of andere willekeurige ethische waarden. Het is net omgekeerd: hij zal eerder niet aan het sms’en zijn achter het stuur, en dus beter in staat zijn om situaties te vermijden waarbij je moet kiezen wie je omverrijdt.

De superioriteit van rationeel rijden

Laten we tot slot toch nog de zaken intuïtief bekijken. Heb je ooit al in een zelfrijdende auto gezeten? Het is een echte aanrader. En dat komt omdat je de kracht van rationeel rijden ervaart. Het grootste deel van de stress die we ervaren als copiloot, bijvoorbeeld in een taxi, komt van irrationeel gedrag. Menselijke chauffeurs wisselen soms zonder duidelijke reden van rijstrook, komen aan volle snelheid toe aan een rood licht om vervolgens op het laatste moment het rempedaal in te trappen, of rijden aan 50 km/u op de middelste rijstrook van een snelweg waarmee ze andere chauffeurs gek maken, gewoon omdat ze daar zin in hebben. Dit zorgt voor stress. En naast stress zorgt het ook nog voor inefficiëntie. Heel wat files worden veroorzaakt of erger gemaakt door nutteloze rijstrookwissels, een gevolg van de tragedie van de meent.

Dat is niet het geval wanneer computers de controle hebben. Ze kunnen aan het misleidende instinct weerstaan en geprogrammeerd worden om op een manier te rijden die iedereen ten goede komt, inclusief de eigen wagen. Een merkbaar verschil. Wanneer je in een zelfrijdende auto rijdt, voelt het soepeler aan dan wat dan ook, omdat er geen verrassingen zijn. Het is magie. En magie zal altijd winnen.

Bron 1: https://www.dmv.ca.gov/portal/vehicle-industry-services/autonomous-vehicles/disengagement-reports/
Bron 2:  105 minutes of Cruise fully autonomous driving in San Francisco

?