De ESRA-studie is een wereldwijde enquête in 32 landen over verkeersveiligheid onder leiding van Vias Institute. In België werd een representatief staal van 2.000 weggebruikers bevraagd.
Slechtste leerling van de klas
Uit de enquête blijkt dat één op de vier Belgische bestuurders (24%) aangeeft de laatste maand gereden te hebben nadat ze mogelijk boven de wettelijke limiet zaten. Daarmee scoren we niet alleen veel slechter dan het Europese gemiddelde (13%), maar doen we het vooral het allerslechtste van de 32 bevraagde landen. Het verschil met de beste leerlingen van de klas Hongarije (4%), Finland (4%) en Polen (6%) is erg groot. Maar ook ten opzichte van buurlanden zoals Nederland (9%) en Duitsland (9%) blijkt duidelijk dat onze mentaliteit ten opzichte van alcohol achter het stuur nog veel te laks is, zegt Vias.
Drinken en fietsen
Niet alleen automobilisten rijden rond onder invloed van alcohol. Ook kwetsbare weggebruikers doen dat. Vooral bij fietsers is het probleem groter in ons land dan elders in Europa. 28% zegt in de afgelopen maand met een glaasje te veel op met de fiets gereden te hebben. Het Europees gemiddelde bedraagt 17%. Een op de vier Belgische bestuurders (24%) is overigens de afgelopen twaalf maanden door de politie gecontroleerd op alcohol achter het stuur. In Europa ligt dat gemiddelde op 18%.
Cannabis
Volgens Vias zijn drugs een steeds groter wordend probleem achter het stuur, zeker bij jongeren. Een op de zeven Belgische jongeren (14%) geeft toe in de laatste maand gereden te hebben één uur na het nemen van illegale drugs. Cannabis de meest gebruikte drug achter het stuur.
Overdreven snelheid
Ondanks de toename van de snelheidscontroles in heel het land en een duidelijke stijging van het aantal boetes voor snelheidsovertredingen blijft snelheid een groot probleem op onze wegen. 68% van de Belgen zegt in de afgelopen maand sneller gereden te hebben dan de wettelijke limiet op de autosnelwegen. Het Europees gemiddelde is 62%.
Telefoon achter het stuur
Nog een pijnpunt: meer dan één op de vier Belgische bestuurders (28%) geeft toe in de afgelopen maand mails of berichten op sociale media gelezen of verstuurd te hebben achter het stuur. Daarmee doen we het iets slechter dan de rest van Europa (24%). Een op de vijf Belgische bestuurders (22%) deed ook nog een telefoontje met de gsm in de hand.
Positief
Maar er is ook een beetje positief nieuws: de laatste gedragsmeting van Vias gaf al aan dat we steeds vaker vooraan en achteraan de gordel dragen. Toch zeggen drie op de tien passagiers (30%) dat ze hun gordel wel eens niet gedragen hebben als ze achterin plaatsnamen in de wagen. Daarmee doen we het wel beduidend beter dan het Europese gemiddelde (36%).
Bob-campagne
Voor de Vlaamse Stichting Verkeerskunde (VSV) zou een bob-campagne het hele jaar moeten lopen om mensen bewust te houden van de alcoholproblematiek in het verkeer. "We moeten blijven inzetten op de verhoging van de pakkans in combinatie met campagnes", aldus VSV-woordvoerder Werner De Dobbeleer. "Dit is naar onze mening de beste remedie.”
“Geen echte verkeersveiligheidscultuur”
"Wij zijn een volk dat houdt van lekker eten en drinken en dat moet ook zo blijven", zegt Vlaams minister Ben Weyts. "Maar bijvoorbeeld in Scandinavische landen zie je veel meer een mentaliteit waarbij rijden en drinken absoluut onverenigbaar zijn en daar zitten wij helaas nog niet. Het ontbreekt ons in Vlaanderen nog altijd aan een echte verkeersveiligheidscultuur." Volgens minister Weyts kan de mentaliteit veranderd worden met controles én ook met sensibilisering. "We zien gelukkig ook positieve signalen, want de gevaarlijke combinatie van rijden en drinken is er cultureel een beetje aan het uitgroeien bij jongere generaties."